acdc logo english
 
AC/DC  iorange2arrow Kesintisiz Güç Kaynaðý   iorange2arrow Teknik Servis   iorange2arrow Bilgi Merkezi

AKÜ ÖMRÜ VE KGK’NIN GÜVENÝLÝRLÝÐÝ

KGK’nýn Ömrüyle Ýlgili Önemli Bilgiler

KGK sistemleri ayný akü teknolojisini kullanýyor görünseler de deðiþik KGK üreticilerinin deðiþik akü ömrüne sahip cihazlarý vardýr. Bu husus, kullanýcý için çok önemlidir, çünkü akü yenilenmesi pahalýdýr (KGK’nýn yaklaþýk %30- %50’si kadar.!). Hatalý aküler sisteme olan güvenilirliði azaltýr, sýkýntý kaynaðýdýr ve zaman kaybýna neden olur.

Akü Sýcaklýðý Güvenilirliði Etkiler

Akü aþýnmasýný içeren süreç sýcaklýkla yakýndan iliþkilidir. Ayrýntýlý araþtýrmalar göstermiþtir ki çalýþma ortamý sýcaklýðýnýn arttýðý her 5C için akü ömrü 10% kýsalmaktadýr. Bu yüzden KGK, akülerin olabildiðince soðuk kalmasýný saðlayacak þekilde dizayn edilmelidir. Tüm On-Line ve Stand-By/On-Line melez tip KGK’lar, Stand-By ve hat etkileþimli tiplerden daha fazla ýsý üretirler (bu yüzden fana ihtiyaçlarý vardýr). Bu, akü deðiþim süresi bakýmýndan Stand-By veya hat etkileþimli KGK’larýn daha dayanýklý olmalarýnýn tek sebebidir.

Akü Þarjý Tasarýmý Güvenilirliði Etkiler

Akü þarjý bir KGK’nýn çok önemli bir parçasýdýr. Akü þarj koþullarýnýn onun ömrüne etkisi büyüktür.

Eðer akü sabit gerilimle veya “float” tipi þarj ile besleniyorsa ömrü maksimum olur. Þarjda tutulan akünün ömrü, sadece bekletilen akünün ömründen daha fazladýr. Çünkü bazý parçalarýn doðal eskime sürecini saðlayabilmek, onlarý þarj altýnda tutmakla saðlanýr. Bundan dolayý fiþe baðlý olduðu sürece bir KGK’nýn kapalý bile olsa aküleri þarj etmesi gereklidir. Piyasadaki çoðu KGK bu önemli özelliði saðlamamaktadýr. Bu özellik KGK’nýn maliyetini arttýrdýðý halde akü deðiþiminin “saklý” maliyeti göz önüne alýndýðýnda KGK’nýn ömür boyu maliyeti çok düþüktür.

Akü Gerilimi Güvenilirliði Etkiler

Aküler, her biri yaklaþýk 2V potansiyelinde olan bireysel hücrelerden yapýlmýþtýr. Daha yüksek gerilimde akü yapmak için bireysel hücreler seri baðlanmalýdýr. 12V’luk bir akü 6, 24V’luk bir akü 12 hücreye sahiptir. Bir KGK sisteminde olduðu gibi aküler sabit þarja býrakýldýklarýnda bireysel hücreler seri olarak þarj edilirler. Akü hücrelerindeki küçük üretim farklarý bazý hücrelerin diðerlerinden daha fazla gerilim almalarýna sebep olur. Bu hücrelerin erken yaþlanmasýna sebep olur. Seri baðlý grup en zayýf baðlantýsý kadar güçlüdür. Bundan dolayý herhangi bireysel hücre zayýflarsa tüm akü zayýflar. Kanýtlanmýþtýr ki yaþlanma sorununun büyüklüðü hücre sayýsýyla doðru orantýlýdýr. Dolayýsýyla akü gerilimi arttýkça, akü yaþlanma hýzý artar.

Belirli bir KGK kapasitesi için en uzun akü ömrüne sahip sistem en az akü gerilimine sahip olan sistemdir. Tercih edilen bu KGK sistemi çok sayýda küçük hücre yerine az sayýda büyük hücre kullanýr. Bazý üreticiler yüksek gerilimli aküleri tercih etmiþlerdir çünkü belli bir güç seviyesi için daha yüksek gerilimli aküler KGK’da maliyeti azaltan daha ufak kablolar ve yarýiletkenler kullanýlmasýna izin verir.

10 yýllýk ürün ömrü boyunca bazý KGK markalarýnýn kullanýcýlarý orijinal KGK sisteminin 2 katýný aküye ödemeye hazýr olmalýlar. Daha fazla akü gerilimiyle KGK tasarlamak daha kolay ve ucuz olduðu halde azalan akü ömrü biçimindeki saklý giderler kullanýcýya ulaþýr.

Akü Akým Dalgalanmasý Güvenilirliði Etkiler

Ýdeal olarak bir KGK aküsü servis ömrünü arttýrmak amacýyla “float” veya sabit gerilimle beslenmelidir. Bu durumda tam dolmuþ akü, akü þarjýndan “float” veya “self-discharge” akýmý adý verilen küçük miktarda akým çeker. Akü üreticilerinin tavsiyelerine raðmen bazý KGK tipleri (bazý On-Line tipler dahil olmak üzere) aküleri ek olarak akým dalgalarýna (ripple current) maruz býrakýr. Akým dalgasý, akü bir eviriciyi sürekli beslediðinde ortaya çýkar. Çünkü enerjinin korunumu yasasý gereði, AC veren bir evirici kendisini besleyen DC kaynaðýndan AC almasýný emreder. Bu akým akünün içinde KGK’nýn giriþ frekansýnýn iki katý frekansta minyatür “þarj” ve “deþarj” çevrimlerinin oluþmasýna sebep olur. Bu çevrimler aküyü yaþlandýrýr.

Klasik Stand-By KGK’lar, hat etkileþimli tipler ve Stand-By KGK’lar aküyü akým dalgalanmasýna maruz býrakmazlar. Diðer tipler tasarýmýn doðasýna baðlý olarak aküyü deðiþik miktarlarda akým dalgalarýna maruz býrakýrlar. Bir On-Line tipin aküyü akým dalgasýna maruz býrakýp býrakmadýðýný belirlemek için KGK topolojisi incelenmelidir.

Eðer bir On-Line KGK, akü þarjý ve evirici arasýnda aküye sahipse akü akým dalgalarýna maruz kalacaktýr. Bu klasik “double conversion” tip KGK’dýr.

Eðer bir KGK evirici çýkýþýndan röle, konvertör, kontrollü doðrultucu veya diyot ayrýlmýþ aküye sahipse akü akým dalgalanmasýna uðramaz. Tabii ki bu tiplerde Akü her zaman On-Line deðildir ve bunlar “melez Stand-By/On-Line KGK’’ olarak adlandýrýlýrlar.

Sonuç

Birçok iyi tasarlanmýþ KGK’nýn en az güvenilir parçasý akülerdir. Fakat KGK tasarýmý bu kritik KGK bileþeninin ömrünü etkiler. KGK kapalýyken bile aküyü sürekli þarjda tutmak akü ömrünü arttýrýr. KGK seçerken yüksek gerilimli akü kullanan tiplerden sakýnýn. Aküyü yüksek sýcaklýklara ve akým dalgalanmalarýna maruz býrakan KGK tasarýmlarýndan haberdar olun. Birçok KGK sistemi benzer aküler kullanýr; fakat KGK tasarýmýndaki farklar akü servis ve toplam ömür arasýnda önemli farklar yaratýr.

Bir KGK'nýn enerji kesintisi ve kalite bozulmasý anýnda yükü besleme süresi, kullanýlan bataryalarýn kapasitesine baðlýdýr. KGK uygulamalarýnda yaygýn olarak dört çeþit batarya kullanýlýr:

* Yarý-Sýzdýrmaz (Semisealed) Kurþunlu Tip: Bu tip bataryalarda, su kaybýný önlemek için jel tipi bir elektrolit kullanýr. Kapalý alanlarda kullanýlan küçük kapasiteli KGK'lar için daha uygundurlar. Bu tip bataryalarýn ortalama ömrü yaklaþýk olarak beþ yýldýr.

* Klasik Kurþun-Asitli Tip: Bu, KGK uygulamalarýnda kullanýlan en yaygýn batarya tipidir. Bu tip bataryalarýn terminalleri yaklaþýk olarak her altý ayda bir temizlenmelidir. Su seviyesi periyodik olarak kontrol edilmeli ve gerekli görüldüðünde su eklenmelidir. Ortalama ömrü yaklaþýk yirmi yýl kadardýr. Bataryalarýn bulunduðu ortam, þarj sýrasýnda çýkan hidrojen gazýndan dolayý, düzenli olarak havalandýrýlmalýdýr.

* Kurþun-Antimonlu Tip: Bu batarya çeþidi de, kurþun asitli tip kadar yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. Yaklaþýk olarak her üç ayda bir bakýmý yapýlmalýdýr. Bu tip bataryalarýn ömrü yaklaþýk 10 yýldýr. Kapasitelerini muhafaza edebilmeleri için düzenli olarak þarj edilmelidirler.

* Nikel-Kadmiyumlu Tip: Bu tip bataryalarýn düþük ve yüksek sýcaklýk ortamlarýndaki performanslarý daha yüksektir. Düþük aðýrlýk ve maliyet, bu batarya tipinin avantajlarý olarak sayýlabilir. Ortalama ömürleri yaklaþýk 20 yýldýr. Tam doluluðu muhafaza edebilmeleri için aylýk olarak þarj ve periyodik olarak deþarj edilmelidirler.

Bir KGK sistemi için batarya satýn almak veya kurmak için, aþaðýda verilen karakteristiklerin göz önünde bulundurulmalýdýr:

- Þarj Kapasitesi
- Aðýrlýk
- Þarj karakteristikleri
- Göstergeler, sýcaklýk/þarj seviye göstergesi
- Aþýrý sýcaklýk ve aþýrý akým korumasý
- Çevre dostu olup olmamasý
- Dayanýklýlýk, saðlamlýk

Akü süresi ne kadar olmalýdýr? Üreticilerin verdiði akü süreleri 100% yük için hesaplanan deðerler. Fakat genelde cihazlarýn tam yükte çalýþmadýðý düþünülürse, ortalama akü süresi ne kadar beklenmelidir ?

Çoðu kullanýcý akü süresini verilen deðerle, yük miktarýný ölçerek hesaplýyorlar. Örneðin KGK’nýzda 10dk akü grubu var ve siz 50% yükte çalýþtýrýyorsunuz. Aküleriniz 20 dakikadan fazla çalýþacaklardýr. Çünkü, yükleme ve akü süresi arasýndaki iliþki lineer deðildir. Bu yüzden iyi tasarlanmýþ, 10dk’lýk akü grubuna sahip bir KGK, 50% yükte 30-40 dakika çalýþabilir.

Akülerin dolup/boþalma (þarj/deþarj) sayýlarý akü ömrünü nasýl etkiler?

Akü bir kez üretildikten sonra verimli olacaðý süre dolma/boþalma sayýlarýndan etkilenir. Bu sayý, akü üreticisinin standart olarak verdiði bilgiler arasýndadýr.

Çevredeki yüksek sýcaklýðýn KGK ve akünün çalýþmalarý üzerindeki etkileri nelerdir?

Akünün bulunduðu ortamda 25 °C’nýn üzerindeki her 10
°CC’lýk sýcaklýk artýþý için akü ömrü 50% azalýr. Eðer KGK, belli sýcaklýðýn üzerindeki bir ortamda çalýþacaksa üretici KGK’yý yeniden sýnýflandýrmalýdýr.

Akülerde çýkabilecek bozukluklar nelerdir?

Akülerin çalýþmalarý çeþitli þekillerde aksayabilir. Bunlar:

Tek hücre hatasý : Normal olarak akü ömrünün ilk zamanlarýnda dahili kýsa devreler yüzünden veya taþýma, kurma hatalarýndan kaynaklanýr.

Kapasite Kaybý : Bu, akünün belirtilen zamandan önce yükü besleme kabiliyetini yitirmesidir. Kapasite kaybý, 3-4 saatlik aküler sadece birkaç dakika çalýþabildiði zaman dramatik olabilir.

Hayati Hata : Bu tür hata akünün, plakalarýn geniþlemesi veya aþýnmasý sonucunda yapýsal bütünlüðünün bozulmasýyla ortaya çýkar

KGK’nýn ve akü grubunun bakýmlarý hangi sýklýkta yapýlmalýdýr?

Tek fazlý SLAVR (Sealed Lead Acid Valve Regulated) akülere sahip KGK’lar altý ayda bir bakýmdan geçmelidir. Üç fazlý sistemlerin aküleri 4 ayda bir, KGK’yý ise 6 ayda bir bakýmdan geçmelidir. Özenli bakým, çalýþmayan parçalarý, akü hatalarýný tespit bakýmýndan önemlidir ve sistemin ömrünü uzatýr.

spc

Ana Sayfa   |   UPS   |   Kuru Akü   |   Regülatör   |   Site Haritasý   |   Ýletiþim

spc

AC/DC Elektronik Sist. San. ve Tic. Ltd. Sti.

Tel : 0212 320 20 07   -   info@acdc.com.tr

spc20 yýl tecrübe

facebook        twitter        whatsapp

enaltlogolar