KGK - UPS PARALELLEME ŞEKİLLERİ
Kesintisiz Güç Kaynakları'nda seri ve paralel
“redundant” bağlantılar yapılarak KGK’larının güvenilirliği arttırılabilir,
yedekleme yapılabilir veya güç artırımına gidilebilir.
Bazı kritik yükler şebekeden çalışma riskine dayanamayacak yapıda olabilir
Bu nedenle klasik OnLine UPS'lerde bulunan ve yedekte bekleyen şebeke
kalitesi yeterli olmayabilir. Bu nedenle UPS sisteminin güvenilirliğini
arttırmak gereklidir.
KGK’ların güvenilirlikleri her ne kadar üst seviyede olsa bile şebekedeki
bozulmalardan oluşan bozulmaları kendi üstlerine almalarından dolayı
arızalanma riskleri vardır. Ömürlü malzemelerin bozulması da cihazın
çalışmasını engelleyebilir. Bu nedenle farklı KGK bağlantı sistemi kurularak
yedeklemeli çalışılabilir.
Sürekli büyüyen sistemlerde KGK gerekli gücü karşılayamaz hale geldiğinde
KGK’yı değiştirmek yerine mevcut sisteme ilave edilen bir KGK ile daha ucuz
bir çözüme gidilebilir.
Yukarıda belirtilen koşullarda çalışabilmek için KGK’da şu bağlantı
şekilleri vardır.
Seri Redundant KGK Sistemi (Hot Standby Modu, Kaskad Bağlantı)
SW1 ve SW2 otomatik By-Pass anahtarları olmak üzere seri redundant bağlantı
konfigürasyonu aşağıda gösterilmiştir.
Normal çalışma koşullarında
yük KGK2 üzerinden beslenir ve KGK1 boşta çalışır. KGK2 de KGK1’e senkron
olarak yedekte çalışmaktadır. KGK2’de bir sorun olduğunda SW1 ve SW2
anahtarları yükü kesintisiz olarak KGK2’den KGK1’e geçirecek şekilde
konumlandırılır.
Bu çalışmanın özellikleri şunlardır;
- KGK2’nin çalışmasında sorun olduğunda yükün tamamı KGK1 üzerine kesintisiz
olarak aktarılabilir.
- SW1 ve SW2 Statik By-Pass Anahtarlarının güvenilirliği en üst seviyededir.
- Bu çalışma şeklinde KGK’lar arası bir kontrol olmadığından sistem farklı
marka ve modelde KGK’lar kullanılabilecek şekilde esnektir.
- Kurulumu ve bakımı kolaydır.
- MTBF değeri 5 saat x105 değerine ulaşmaktadır.
Paralel Redundant KGK Sistemi
SW1, SW2 ve SW3 Statik By-Pass Anahtarları olmak üzere paralel redundant
bağlantı konfigürasyonu aşağıda gösterilmiştir.
Bu çalışma şeklinin
özellikleri şunlardır;
- Herhangi bir KGK’da sorun olduğunda yükün kalan KGK tarafından sorunsuz
beslenebilmesi için her bir KGK’nın gücü tek başına yükü besleyebilecek
seviyededir.
- Evirici frekansı senkronizasyonu, statik anahtar kontrolü, çıkış akımı
paylaşımı ve doğrultucu akımı paylaşımı karmaşık kontrol devreleri ile
sağlandığından maliyet yüksektir.
- Cihazların tek bir güç kaynağı gibi davranmaları gerektiğinden dinamik
cevaplar aynıdır.
- Cihazların kurulumu ve bakımı karmaşıktır.
- Temel KGK sistemlerinden daha güvenilir olsa bile seri redundant KGK
sisteminden %50 daha düşük olan 2,5 saat x105 MTBF değerine sahiptir.
MTBF(Mean Time Between Failures)
Bir sistemin parçalarının ve birimlerinin bozulma oranlarının analizidir. Bu
analizlerde kullanılan genel modeller vardır. Bu modeller parçaların hata
oranlarının hesaplanması için gerekli prosedürleri sağlarlar. Hesaplanan bu
hata oranları kullanılarak da MTBF değeri hesaplanabilir. Güç kaynaklarının
güvenilirliği de birimi saat olan MTBF kullanılarak değerlendirilebilir.
Elektrik şebekesinin güvenilirliğinin zayıf olması nedeniyle KGK’lar
kullanılır. KGK’lar kritik yükleri besledikleri zaman önemleri daha da
artar. Özellikle tıbbi cihazlarda, haberleşme sistemlerinde, IT
teknolojisinde ve endüstriyel sistemlerde sıfır hatayla çalışmak
zorundadırlar. KGK’ların çalışmasında bir sorun olduğunda doğrudan veya
dolaylı olarak maddi sorunlar ve sistem altyapısında zararlar oluşabilir.
KGK’nın bağlı olmadığı bir sistemde MTBF yalnızca 100 saattir. KGK
bağlandığında ise MTBF değeri 31000 saate çıkmaktadır.
KGK’lar yukarıda bahsedilen bağlantı konfigürasyonlarıyla MTBF’si daha
yüksek güç kaynağı sistemleri oluşturulabilir ve MTBF değeri 5x105’e
çıkarılabilir.
Temel KGK için MTBF Hesabı
Yukarıda blok diyagramı
verilen temel KGK için MTBF süresi hesaplanırken KGK’yı oluşturulan
birimlerin (evirici, doğrultucu ve akü) MTBF değerleri kullanılır. Bu
birimlerin MTBF değerleri şu şöyledir.
- Doğrultucu MTBF= 100 000 saat
- Evirici MTBF=70 000 saat
- Akü MTBF=130 000 saat (Akü güvenilirliği pahalı ve uzun ömürlü aküye göre
hesaplanmıştır)
Sonuç olarak otomatik By-Pass
anahtarı hesaba katılmadan hesaplanan KGK’nın MTBF değeri 31000 saat = 3,5
yıl olarak hesaplanır.
KGK’nın MTBF değerini arttırmak için en basit yöntem yüksek kalitede tek akü
grubu kullanmak yerine daha düşük kalitede paralel akü grupları
kullanmaktır. Bu yöntemin etkisini hesaplamak için aşağıdaki değişkenler
kullanılır.
- Düşük kalitedeki akü için MTBF değeri 55 000 saat
- MTTR (Mean Time to Repair)=(Ortalama onarım süresi)=48 saat
Bu değerlere göre MTBF değeri yenide hesaplanırsa;
Yukarıda hesaplandığı gibi
daha düşük kalitede akü grubu paralellendiğinde MTBF değeri aküler için 48
MTTR değeri için 700 yıla kadar çıkmaktadır. Bu sonuç KGK’nın MTBF değerini
31000 saatten 41000 saate çıkarmaktadır (Otomatik By-Pass Anahtarı hesaba
katılmadan).
Otomatik By-Pass Anahtarı hesaba katıldığında KGK’nın MTBF değerini
hesaplanırken aşağıdaki şekil ve değişkenler de hesaba katılır;
- Şebekenin MTBF değeri=100 saat
- KGK’nın MTTR değeri=24 saat
24 saatlik süre içerisinde tamir edildiği varsayılan Statik By-Pass
anahtarına ve paralel akü grubuna sahip bir KGK sistemi için MTBF değeri;
Sonuç olarak Otomatik By-Pass
anahtarı ve iki adet paralel akü grubuna sahip KGK’da MTBF değeri 142000
saat=16,3 yıla ulaşmaktadır.
Seri Redundant KGK Bağlantısında MTBF Hesabı
Bu bağlantı konfigürasyonunda MTBF hesabı iki adımdan oluşmaktadır.
- Öncelikle KGK1 için ve SW1 için MTBFx değeri hesaplanır.
- Sistemin MTBF değerini bulmak için KGK2, SW2 ve MTBFx değerleri
kullanılır.
KGK’nın MTBF değeri 42 000
saat, MTTR değeri 24 saat olarak alındığında seri redundant sistemin MTBF
değerini hesaplamak için öncelikle MTBFx değeri hesaplanırsa;
değeri bulunur.
Seri redundant sistemin MTBF değerini hesaplamak MTBFx değerinin yanı sıra
KGK2 ve SW2’nin kullanılarak aşağıdaki hesaplama yöntemi kullanılır.
Seri redundant KGK sistemi
için MTBF değeri=5x105 saat=57 yıl olmaktadır.
Bu hesaplamada KGK güvenilirliğini belirleyen ana etken KGK ve aküler değil
Statik By-Pass Anahtarı olmaktadır.
Paralel Redundant KGK Bağlantısında MTBF Hesabı
Paralel Redundan bağlı KGK sisteminin MTBF değerini hesaplamak için
aşağıdaki şekilde gösterilen model kurulmuştur. Bu modele göre MTBF değeri
hesaplanırken şu adımlar izlenir:
- KGK1 ve SW1 için MTBF1 değerinin hesabı
- KGK2 ve SW2 için MTBF2 değerinin hesabı
- MTBFx değerinin hesabı
- MTBFx, Otomatik Anahtar ve kontrolörün MTBF değerlerinin dahil edilerek
paralel redundant bağlı KGK sisteminin MTBF değerinin hesabı
KGK1 ve SW1 için MTBF1 değerinin hesabı ve sonucu;
KGK Bağlantı
|
Paralel Redundant |
Seri Redundant |
Avantajlı Olan |
Toplam MTBF |
2,5x105 |
5x105 |
Seri |
2 KGK’lı sistem için fiyat |
2.5* |
2* |
Seri |
Kurulum |
Yüksek seviye ve teknik beceri gerekli |
Hızlı ve basit |
Seri |
Aktif akım paylaşımı |
Var |
Yok |
Parelel |
Yedek parça |
Standart değil |
Standart |
Seri |
İleride güç arttırma imkanı |
Var |
Yok |
Parelel |
Kontrol devre karmaşıklığı |
Yüksek |
Düşük |
Seri |
MTTR |
Yüksek |
Düşük |
Seri |
KGK seçimi |
Belirli KGK’lar birlikte çalışabilir |
Herhangi 2 KGK bağlanabilir |
Seri |
SW bağlantısı |
Karmaşık ve pahalı |
Basit ve güvenilir |
Seri |
Verim |
Orta |
Normal |
Seri |
|